मकवानपुर जिल्लाका ग्रामीण भेगमा लागूऔषध गाँजा तथा अफिम खेती हुने गरेको छ । मकवानपुरका विभिन्न क्षेत्रमा उत्पादन गरिएका गाँजा, चरेस तथा अफिम बिक्रीका लागि लैजाने क्रममा राजमार्गबाट बरामद हुने गरेको छ । विभिन्न प्रकारका निजी तथा भाडाका सवारी साधनबाट ओसारपसार गरिएका लागूऔषध प्रहरीले बरामद गर्नुका साथै ओसारपसारमा संलग्नलाई पक्राउ गर्दै आएको छ । मकवानपुरको मनहरी गाउँपालिका, हेटौंडा उपमहानगरपालिका, भीमफेदी गाउँपालिका र थाहा नगरपालिकाका राजमार्गमा रहेका प्रहरी चेकपोष्ट तथा प्रहरीले गस्ती गर्ने क्रममा लागूऔषध बरामद हुँदै आएको छ । प्रहरीलाई प्राप्त हुने विशेष सूचनाको आधारमा धेरैजसो लागूऔषध बरामद हुने गरेको भए पनि प्रहरी गस्ती र चेकपोष्टमा गरिने नियमित चेकिङको क्रममा पनि लागूऔषध बरामद हुने गरेको पाइन्छ ।
पछिल्लो समय मकवानपुर प्रहरीले दिनहुँजसो लागूऔषध बरामद गरिरहेको छ । लागूऔषध ओसारपसारमा संलग्नलाई पक्राउ गर्ने काममा पनि प्रहरीको सक्रियता देखिन्छ । फागुनको पहिलो दुई सातामै मकवानपुर प्रहरीले लागूऔषधसहित १३ जनालाई पक्राउ गरेको छ । गत बिहीबार प्रहरीले दुई स्थानबाट लागूऔषध गाँजा र अफिमसहित २ जनालाई पक्राउ गरेको छ । बुधबार पनि प्रहरीले हेटौंडा–३, लेवटबाट लागूऔषध गाँजासहित एक जनालाई पक्राउ गरेको थियो । शनिबार मनहरी–६, नयाँबस्तीबाट रोकिराखेको टाटा सुमोबाट प्रहरीले गाँजा, अफिम र गाँजाको धुलो बरामद गरेको थियो । सुमो चालकलाई काठमाडौंको जोरपाटीबाट प्रहरीले मंगलबार पक्राउ गरेको छ । लागूऔषध ओसारपसारमा संलग्नहरु दिनहुँजसो पक्राउ पर्नुले मकवानपुर जिल्ला लागूऔषधको ‘ट्रान्जिट प्वाइन्ट’ बनिरहेको मान्न सकिन्छ । वीरगञ्ज तथा आसपासका भारतीय सीमा क्षेत्रबाट भित्रिएका औषधिजन्य र अन्य लागूऔषध हेटौंडा हुँदै संघीय राजधानी काठमाडौं तथा देशका पश्चिम क्षेत्रमा लैजाने क्रममा पूर्वपश्चिम राजमार्गबाट र मकवानपुरमै उत्पादन भएको गाँजा, चरेस, अफिमजस्ता लागूऔषध पनि त्रिभुवन राजपथ र पूर्वपश्चिम राजमार्गको विभिन्न स्थानबाट प्रहरीले बरामद गर्ने गरेको छ ।
दिनहुँजसो लागूऔषध बरामद र ओसारपसारमा संलग्नहरुलाई प्रहरीले पक्राउ गरिरहे पनि लागूऔषध कारोबारमा कमी आएको छैन । लागूऔषधसहित पक्राउ परेकालाई प्रहरीले लागूऔषध नियन्त्रण ऐनअन्तर्गत् कारबाही चलाउने र बरामद भएका लागूऔषध नष्ट गर्ने गरेको छ । प्रहरीले दिनहुँजसो लागूऔषध बरामद गर्नुले यसको कारोबार निकै फस्टाइरहेको अनुमान गर्न सकिन्छ । लागूऔषध बरामदमा प्रहरी सक्रियता देखिए पनि प्रहरीले थोरै परिमाणको लागूऔषध बरामद गरिरहेको छ । प्रहरीले लागूऔषधसँगै पक्राउ गरेकाहरु पनि अधिकाँश भरियाको रुपमा प्रयोग भएका हुन्छन् । लागूऔषधको कारोबार गर्ने ठूलो गिरोह र सञ्जाल नै सक्रिय भए पनि मुख्य कारोबारी पक्राउ नहुँदा यसको उत्पादन, ओसारपसार, बेचबिखन तथा सेवन कम हुन सकेको छैन ।
मोटरसाइकल, कारजस्ता निजी र साना–ठूला, मालबाहक–यात्रुबाहक सबै प्रकारका सवारी साधनको प्रयोग गरेर लागूऔषध ओसारपसार हुने गरेको छ । लागूऔषध ओसारपसारका लागि एम्बुलेन्सको समेत प्रयोग हुने गरेको छ । सवारी साधनमा यात्रा गर्ने यात्रु स्वयम्ले बोकेर तथा सवारी साधनमा अन्य सामानसँग मिसाएर लागूऔषध ओसारपसार हुन्छन् । सजिलै थाहा नपाउनेगरी विशेष स्थानमा लुकाएर लागूऔषध एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा पुर्याइन्छ । कतिपय सवारी साधनमा गोप्य ठाउँ नै बनाएर पनि लागूऔषध ओसार्ने काम भइरहेको पाइन्छ । प्रहरीले बरामद गर्ने अधिकांश लागूऔषध गाँजा, जुन मकवानपुर जिल्लाकै उत्पादन हो । वर्षेनि गाँजा तथा अफिम खेती फडानी अभियान चलाइरहेको प्रहरीले दिनहुँजसो गाँजा बरामद गर्दा पनि गाँजा खेती अन्त्यका लागि ठोस कार्ययोजना नबनाउनुचाहिँ आश्चर्यजनक मान्नु पर्छ ।
