रेजा विष्ट

यूनाइटेड नेसन अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा रहेका लगभग २०० राष्ट्रहरुको संयुक्त मञ्च हो, जहाँ विश्वव्यापी रुपमा विभिन्न सामाजिक, आर्थिक, सुरक्षा लगायतका अरु थुप्रै समय सान्दर्भिक विषयमा छलफल गरिन्छ । संयुक्त राष्ट्रसंघ विश्वको परिचालक निकाय हो, जसले देशहरूले पालना गर्नुपर्ने कानून तथा नीतिहरू बनाउँछ । नमुना संयुक्त राष्ट्रसंघ कार्यक्रमले मुख्यतः वास्तविक राष्ट्रसंघको प्रक्रियालाई अनुकरण गर्दै विश्वका महत्वपूर्ण समस्याहरुलाई समाधान गर्ने प्रयत्न गर्दछ ।

राष्ट्रसंघीय बैठक कार्यक्रम एक शैक्षिक गतिविधि हो, जसमा विद्यार्थीहरूले कूटनीति, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध र विभिन्न देशहरूका संयुक्त राष्ट्रसंघको प्रतिनिधिहरूको बारेमा सिक्ने अवसर प्राप्त गर्छन् र वास्तविक संसारका समस्याहरू समाधान गर्ने प्रयासमा लाग्छन् । यो एक वैचारिक कार्यक्रम हो, जसले वास्तविक संयुक्त राष्ट्रसंघको औपचारिक प्रक्रियाहरूको नक्कल गर्दछ र सहभागीहरूलाई विश्वव्यापी मुद्दाहरू र यसको सम्भावित समाधानहरूको निरीक्षण गर्ने मौका दिने समितिहरूलाई पहिचान गर्दछ ।

वार्षिक रुपमा हुने गरेको यो कार्यक्रम वास्तविक संयुक्त राष्ट्रसंघलाई आधार मानेर सम्पन्न हुने यो कार्यक्रममा संयुक्त राष्ट्रसंघमा हुने सम्पूर्ण गतिविधिलाई अनुकरण गरिन्छ । यस कार्यक्रममा विभिन्न राष्ट्रका प्रतिनिधिको भूमिका निर्वाह गर्दै विद्यार्थीले राष्ट्रकै पक्षमा रहेर विश्वव्यापी मुद्दामा छलफल गर्छन् । राष्ट्र संघका विभिन्न निकायको कार्य क्षेत्र भिन्दा भिन्दै हुन्छन् र तिनै कार्य क्षेत्रका मुख्य पूर्वनिर्धारित समस्यामा वृहत छलफल गरेर कार्यक्रमलाई सञ्चालन गरिन्छ ।

नवोदय बाहेक हेटौंडा उपमहानगरपालिकाका अन्य पाँच विद्यालयले नवोदय नमुना संयुक्त राष्ट्र संघ २०७९ मा सहभागिता जनाउँदै छन् । बैठकमा हेटौंडा एकेडेमी, तुलसी मेहर, बालजागृति, मकवानपुर बाल विद्या सदन, ब्रह्मदिक् एकेडेमीले यस कार्यक्रममा सहभागिता जनाएका छन् । शिक्षा हामी सबैका लागि अत्यावश्यक छ । आजको समयमा व्यवहारिक ज्ञानलाई प्राथमिकता दिइरहँदा नवोदयद्वारा आयोजना गरिएको नवोदय नमुना राष्ट्रसंघ कार्यक्रमले पक्कै हामीलाई व्यवहारिकताको पाठ सिकाउने छ । यसले वादविवादको क्षमतालाई वृद्धि गर्दै अनुसन्धान गर्ने क्षमतामा टेवा पुर्याउँछ । यसले आलोचनात्मक सोचलाई वृद्धि गर्दछ साथै बहस, वार्ता र समस्या समाधान गर्ने सीपको पनि अभिवृद्धि गर्छ । जबकि प्रतिनिधिहरूको चिन्तन क्षमतालाई चुनौती दिन्छ ।

संयुक्त राष्ट्रसंघ विश्वको परिचालक निकाय हो र यसले देशहरूले पालना गर्नुपर्ने कानूनहरू बनाउँछ । वास्तवमा, संयुक्त राष्ट्रमा लिइएका धेरैजसो कार्यहरू गैर–बाध्यकारी छन्, देशहरूलाई प्रत्येक संकल्पको पालना गर्न बाध्य पार्न सकिँदैन । संयुक्त राष्ट्रसंघले विभिन्न समितिहरू समावेश गर्दछ । जहाँ प्रतिनिधिहरूले आफ्नो देशको नीतिहरूको प्रतिनिधित्व गर्छन् र आफ्नो देश र विश्वको फाइदाका लागि प्रस्तावहरू वार्ता गर्छन् । यो मोडेल संयुक्त राष्ट्रको नमुनाको रूपमा व्यवहारमा ल्याइएको छ ।

(नवोदय शिशु सदन माविमा १० कक्षामा अध्ययनरत विष्ट नमूना संयुक्त राष्ट्रसंघीय सभामा महासचिवको भूमिका निर्वाह गर्दै हुनुहुन्छ ।)