भदौ महिना लागेसँगै नेपालीका मुख्य चाडपर्वहरु सुरु भएका छन् । नागपञ्चमी तथा जनैपूर्णिमा र रक्षाबन्धन सकिइसकेको छ । अब केही दिनमै कृष्ण जन्माष्टमी र बाबुको मुख हेर्ने औंसी (कुशे औंसी) आउँदैछ । त्यसपछि लगत्तै नेपाली महिलाहरुले मनाउने तीज पर्वको रमझम सुरु हुन्छ । तीजपछि नेपालीहरुको सबैभन्दा महत्वपूर्ण चाड दशैँको चहलपहल सुरु हुन्छ । १५ दिनसम्म मनाइने दशैं सकिएको २ सातापछि तिहारको रमझम सुरु हुन्छ । तिहारपछि छठ पर्वको रौनक नेपालमा देखिन्छ । हरिबोधिनी एकादशी, उँधौली, क्रिसमस, ल्होसारलगायत चाडपर्व क्रमशः आउने गर्दछ । बहुजाति, बहुभाषी, बहुधार्मिक र बहुसंस्कृति भएको हाम्रो देशमा धेरै चाडपर्व मनाउने गरिन्छ । वर्षैभरि विभिन्न जाति र जनजातिको चाडपर्व पर्ने भए पनि भदौदेखि कात्तिकसम्मको ३ महिनामा नेपालीहरुको मुख्य चाडपर्वका साथै बाक्लै चाडपर्व मनाइन्छ । चाडपर्वले हाम्रो मौलिक पहिचान कायम गर्नुका साथै पारिवारिक र सामाजिक सद्भाव वृद्धिका लागि सहयोग गरिरहेको हुन्छ ।
चाडपर्वको बेलामा बजारमा चहलपहल पनि बढ्छ । अन्य समयमा भन्दा चाडपर्वको बेलामा बजारमा विभिन्न वस्तु किनमेलका लागि उपभोक्ताको उपस्थिति बाक्लो हुने गर्दछ । बजारमा उपभोक्ताको चहलपहल बढ्दा विभिन्न वस्तुको माग पनि बढ्ने गर्दछ । बजारमा वस्तुको माग बढ्ने क्रममा मूल्य पनि बढ्ने गरेको छ । बजारमा मागको तुलनामा आपूर्तिमा सन्तुलन ल्याउन नसक्दा वस्तुको मूल्य वृद्धि हुने सम्भावना अधिक रहन्छ । माग बढेको समयमा आफूसँग भएको वस्तुको मूल्यवृद्धि गर्न व्यवसायी पनि अग्रसर हुने गरेका छन् । यसकारण अन्य समयमा भन्दा चाडपर्वको समयमा बजारमा मूल्यवृद्धि, कृत्रिम अभाव, कालाबजारी, मिसावट तथा गुणस्तरहीन वस्तुको कारोबार हुने सम्भावना बढी रहन्छ । कतिपय व्यवसायीले नबिकेका, न्यून गुणस्तरका र मिसावट भएका वस्तु बिक्री गर्न यस्तै मौका कुरिरहेका हुन्छन् ।
चाडपर्वको समयमा बजारमा देखिने अव्यवस्थाले उपभोक्ताहरु मारमा पर्ने गरेका छन् । बजारमा देखिने अव्यवस्था र विभिन्न प्रकारका अनियमितता कम गर्न बजार अनुगमन र कारबाही एउटा महत्वपूर्ण उपाय हुनसक्छ । उपभोक्तालाई बजारमा असहजता हुन नदिन र बजारमा हुने अनियमितता रोक्न थुप्रै नियमनकारी निकायको व्यवस्था राज्यले गरेको छ । यस्ता नियमनकारी निकायले बजारलाई सुव्यवस्थित बनाउन समय–समयमा बजार अनुगमन गर्नु आवश्यक छ । अझ चाडपर्वको समयमा बजारमा बढी नै उपभोक्ताको चहलपहल र खरिद–बिक्री हुने भएकाले अनुगमनलाई व्यापक बनाउनु आवश्यक छ । नियमित बजार अनुगमनसँगै दोषीलाई कारबाही गरिँदा बजारमा हुने गरेका तमाम विकृति र कालोबजारीको अन्त्य गर्न सकिन्छ । विगतका वर्षहरुमा पनि चाडपर्वको समयमा बजार अनुगमनको क्रम बढ्ने गरेको थियो । चाडपर्वको समयमा केही दिन गरिने बजार अनुगमन चाडपर्व सकिएसँगै सुस्त बनिदिँदा बजारलाई नियमन गर्न सकिएको छैन ।
बजारमा सबैजसो वस्तु तथा सेवाको मूल्य वृद्धि भइरहेको छ । अहिले पनि बजारमा तरकारी, खाद्यान्नलगायत दैनिक उपभोग्य वस्तुको बजार मूल्य आकाशिएको छ । अझ चाडपर्व नजिकिँदै जाँदा चाडपर्व विशेषमा बढी माग हुने वस्तुको बजार मूल्य अस्वभाविक वृद्धि हुने सम्भावना उत्तिकै छ । अनुमगनका क्रममा व्यवसायीलाई दिइएका निर्देशनहरु केही दिनपछि पालना नहुने परिपाटी बजारमा विद्यमान छ । आक्कलझुक्कल हुने मौसमी अनुगमनले बजारमा कुनै सुधार हुन सकेको छैन । चाडपर्वलाई कतिपय व्यवसायीले मौकामा चौका हान्ने अवसरको रुपमा प्रयोग गर्ने भएकाले आम उपभोक्तासँगै नियमनकारी निकाय बढी चनाखो बन्नुपर्ने देखिन्छ । चाडपर्वको बेलामा केही व्यवसायीले गर्ने कालोबजारी र अनियमितताले अन्य व्यवसायीलाई समेत असर पुग्ने भएकाले यस्ता व्यवसायीलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउन अन्य व्यवसायी र तिनका संघसंस्था पनि जिम्मेवार हुनु आवश्यक छ ।
