घनश्याम ढकाल, संगीत शिक्षक, बालजागृति इंग्लिस सेकेण्डरी स्कूल

विद्यालयमा पाठ्यक्रमका विषय बाहेक कला, संगीत, खेलकुद विषयका अतिरिक्त कक्षा तथा क्रियाकलापहरु गराउने क्रम बढ्दो छ । विशेषगरी निजी क्षेत्रका विद्यालयमा विद्यार्थीलाई आकर्षक अतिरिक्त क्रियाकलापमा सहभागी गराउने प्रयास भइरहेको छ । विद्यार्थीलाई रचनात्मक र बहुआयामिक बनाउन अतिरिक्त क्रियाकलाप उपयोगीसिद्ध छ । यसैसन्दर्भमा हेटौंडा–२ स्थित बालजागृति इंग्लिस सेकेण्डरी स्कूलका संगीत शिक्षक घनश्याम ढकालसँग समृद्ध समाज दैनिकका डीबी बर्तौलाले गर्नुभएको कुराकानीः

समाजः संगीतप्रति विद्यार्थीको आकर्षण कस्तो पाउनु भएको छ ?
विद्यार्थीहरुले संगीतलाई एकदम राम्रो रुपमा लिन चाहनुहुन्छ ।

समाजः संगीत र शैक्षिक विषयवस्तु जोडेर सँगसँगै लैजान सकिन्छ ?
शिक्षा सँगसँगै संगीतलाई पनि लैजान सके सुनमा सुगन्ध थपेजस्तै हुन्छ । विद्यार्थीहरुले स्कूलमा ७/८ वटा विषयमात्र एकोहोरो पढ्नुपर्दा अलि गाह्रो हुन्छ । त्यसमा संगीतको पनि कक्षा भइदिए पढाईको मात्र भार बोक्नुपरेको दिमागले थोरै भए पनि आराम पाउँछ । साथै संगीतको ज्ञान भए भोलि विद्यार्थीलाई ऊर्जाशील बनाउन थप टेवा पुर्‍याउन सक्छ ।

समाजः संगीत विषय पढाइरहनुहुँदा के कस्तो अनुभव बटुल्नु भयो ?
मैले पहिलेदेखि नै संगीतलाई अपरिहार्य ठानेर संगीतसँगै अघि बढिरहँदा बालजागृति स्कूलमा एउटा संगीत प्रशिक्षकको रुपमा जोडिने मौका पनि पाएँ र निरन्तर प्रशिक्षण पनि दिइरहन पाउँदा निकै खुशी छु ।

समाजः अभिभावकहरुको चाहिँ प्रतिक्रया कस्तो पाउनुभएको छ ?
संगीतलाई सबैले राम्रोसँग बुझ्नुहुन्छ भन्ने छैन । जस्तो अवस्थामा पनि संगीतको महत्व हुन्छ । धेरैले बुझ्नु भएको छ, तर केहिकेहिबाट संगीतप्रति राम्रो धारणा नआइसकेको अवस्था पनि छ ।

समाजः विद्यालयमा संगीत प्रशिक्षक हुनुहुन्छ, त्यसको अलावा पनि संगीतको क्षेत्रमा कुनै अन्य कामहरु गरिरहनु भएको छ ?
पहिला थियो । एउटा ईन्स्टिच्युटमा संगीत प्रशिक्षण गराउँथे, तर अहिले कोरोनाको परिवेशले गर्दा त्यसलाई सञ्चालन गर्न सकेको छैन । चाँडै नै अतिरिक्त क्रियाकलापका लागि संगीतको छुट्टै कक्षा सञ्चालन गर्न गइरहेको छु ।

समाजः संगीतमै रहेर जीविकोपार्जन गर्नसक्ने स्थिति कस्तो देख्नुहुन्छ ?
पहिलाको भन्दा अहिलेको अवस्था धेरै नै राम्रो भएको मलाई लाग्छ । राष्ट्रियस्तरबाट प्रतिस्पर्धात्मक विभिन्नखाले गायन शो या भनौं रियालिटी कार्यक्रमहरु पनि आइरहेका छन् । यस्ता कार्यक्रमले संगीतको बारेमा कम बुभ्mनुभएकाहरुलाई संगीतको महत्व दर्शाउने काम गरेको छ । धेरै मानिसहरुले अहिले गीत–संगीतलाई सकारात्मकरुपमा लिइरहनु भएको छ भन्ने मलाई लाग्छ ।

समाजः संगीतमा विद्यार्थीलाई जोड्दै उनीहरुको पाठ्यपुस्तकको कुराहरुमा पनि रुचि राख्नसक्ने बनाउन सकिन्छ कि सकिँदैन ?
संगीतको माध्यमबाट एउटा छुट्टै लेसनलाई चाहिँ संगीतको रिदम मेलोडीमा राखेर पनि अझ आकर्षक बनाउन सकिन्छ ।

समाजः संगीतमा लागिपर्ने व्यक्तित्वहरु मिलेर विद्यालयहरुमा संगीत आवश्यक छ भनेर घच्घच्याउने खालको अभियानमा लाग्ने केहि योजना छ ?
त्यो हामीले गर्नैपर्ने हो । यो एकदमै खड्किएको अवस्था छ । त्यसैले हामीले सोच राखेका छौं । सम्बन्धित निकायमा त्यो कुरा राख्न हामी अग्रसर हुनेछौं ।

समाजः संगीत क्षेत्रबाट तपाईं सन्तुष्ट हुनुहुन्छ ?
के भएर सन्तुष्ट हुने र के नभएमा सन्तुष्ट नहुने भन्ने यो अलि गाह्रो कुरा हो भन्नलाई । तर सरसर्ति हेर्दा योभन्दा बाहेकमा लागेको भए सायद अझ प्रगति केहि गर्न सकिन्थ्यो कि भन्ने पनि लाग्छ । एक मनले फेरि संगीतजस्तो पवित्र महासागरमा छु जस्तो पनि लाग्छ ।

समाजः संगीतबाटै अगाडि बढ्नुपर्ने, यसको छुट्टै कक्षाको व्यवस्था गर्नुपर्ने जस्तो महसुस भएको छैन ?
अतिरिक्त क्रियाकलापहरु त हरेक विद्यालयले गरी नै रहेको हुन्छ, आ–आफ्नो तौर तरिकाले । सरकारीस्तरबाटै संगीतलाई विद्यालयहरुले अनिवार्य गराउन सक्ने वातावरण बन्दियो भने धेरै राम्रो हुने मेरो ठम्याई छ ।